Projektowanie strony internetowej zgodnie z User Centered Design, czyli po co zgadywać, skoro można sprawdzić?

Co ma wspólnego teoria antropocentryzmu z projektowaniem stron internetowych? Okazuje się, że bardzo dużo. Stawianie człowieka (a dokładnie użytkownika strony) w centrum zainteresowania projektanta zawsze przynosi najlepsze efekty i pozwala stworzyć witrynę, która będzie dużym wsparciem dla biznesu przedsiębiorcy.

Takie podejście nazywamy User Centered Design (UCD), czyli po prostu projektowaniem zorientowanym na użytkownika. Jak przebiega takie projektowanie? Dlaczego warto postawić na tę strategię? Czy zawsze ma to sens? Na te pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Krótko o idei User Centered Design

UCD to zaawansowany proces projektowania nie tylko stron internetowych, ale też innych systemów informatycznych. Najczęściej stosuje się go w odniesieniu do aplikacji mobilnych, których sukces jest ściśle uzależniony od tego, czy użytkownicy uznają je za przydatne, funkcjonalne, łatwe w obsłudze.

Ciekawostka
W oparciu o zasady UCD tworzy się największe serwisy internetowe, z których sam korzystasz – chociażby Facebooka, Twittera czy wyszukiwarkę Google.

I choć może się wydawać, że jest to rozwiązanie dedykowane największym projektom, to w mniejszej skali można – i warto – wykorzystać je również w odniesieniu do tworzenia stron firmowych, e-sklepów czy portali internetowych.

UCD w praktyce

Decydując się na zaprojektowanie strony internetowej zgodnie z zasadami UCD musimy zacząć od wybrania metod oceny oczekiwań użytkownika końcowego. W grę wchodzą zarówno badania behawioralne przeprowadzone na wybranej grupie, jak i analizy zachowania internautów na przykładzie podobnych stron. Wszystko to prowadzi do efektu w postaci stworzenia takiego projektu, który będzie odznaczać się świetną użytecznością dla przedstawicieli grupy docelowej produktu.

Punktem wyjścia zawsze jest wytypowanie grupy docelowej oraz jej zrozumienie, co wcale nie jest takie proste. Główny projektant, który jest bezdzietnym singlem, raczej nie będzie w stanie wcielić się w rolę matki, z myślą o której przygotowujemy portal parentingowy. Potrzebuje więc konkretnych wytycznych, które przygotuje dla niego zespół analityków – na czele z UX researcherem.

Zadaniem zespołu w pierwszej kolejności jest wytypowanie testerów. Powinny to być osoby, które same należą do grupy docelowej marki, dla której projektujemy stronę internetową. Liczba testerów i zakres badań zależą od dostępnego budżetu oraz czasu, jaki mamy do dyspozycji. Przeciętnie do udziału w testach zaprasza się od 3 do 10 osób.

Testerzy zaznajamiają się z makietą strony i zgłaszają własne oczekiwania oraz uwagi. Mogą np. zasugerować wybór konkretnej kolorystyki, układ menu czy nawet nazewnictwo zakładek. Na tej podstawie przygotowujemy roboczy projekt strony i ponownie zapraszamy testerów do jej sprawdzenia. Ci wskazują, co im przeszkadza, a specjalny algorytm śledzi ich ruchy – dzięki temu wiemy, czy np. szybko docierają do kluczowej zakładki na stronie.

Projektowanie strony internetowej zgodnie z zasadami User Centered Design sprowadza się do 4 podstawowych kroków, czyli:

1. Zrozumienie kontekstu, w jakim użytkownicy mają korzystać z danej strony internetowej. Przykładowo: są to osoby szukające elementów złącznych, ale oczekujące nie tylko dobrej ceny, ale przede wszystkim fachowego doradztwa i poprowadzenia za rękę przez eksperta.
    
2. Określenie wymań, jakie użytkownicy mają w stosunku do strony. Czy chcą się z niej czegoś dowiedzieć, czy może błyskawicznie dokonać na niej zakupu?
    
3. Opracowanie rozwiązań, czyli właściwa faza projektowa. Mając informację zwrotną od testerów wiemy, jakie rozwiązania należy zastosować na stronie, aby w pełni wpisywała się ona w ich oczekiwania.
    
4. Ocena, czyli kompleksowe sprawdzenie wszystkich elementów strony pod kątem założeń projektu, poprawności ich działania oraz łatwości obsługi.
    

Kto bierze udział w projektowaniu strony według zasad UCD?

Jak się pewnie domyślasz jest to proces wymagający zaangażowania wielu specjalistów oraz oczywiście samych użytkowników. Poza głównym projektantem i UX researcherem w pracach uczestniczą także psycholog, inżynier oprogramowania, ekspert z dziedziny, jakiej dotyczy oferta klienta (właściciela strony), a także specjalista z zakresu UX designu oraz języka (copywriter, content designer).

Korzyści z projektowania zgodnie z User Centered Design

Trzeba sobie jasno powiedzieć: zaprojektowanie strony internetowej, aplikacji czy dowolnego innego systemu informatycznego według modelu UCD jest bardzo czasochłonne, a tym samym kosztowne. To główny powód, dla którego większość firm się na taki krok nie decyduje. Czy to błąd? Zależy od sytuacji. Jeśli potrzebujesz tylko prostej strony wizerunkowej, to możemy tutaj polegać na ogólnodostępnych wynikach badań oczekiwań i zachowania użytkowników serwisów internetowych.

Jeśli jednak chcesz zyskać bardzo rozbudowaną witrynę, sklep internetowy czy tym bardziej aplikację mobilną, to długofalowe korzyści wynikające z wdrożenia modelu User Centered Design powinny skłonić Cię do skorzystania z tej metody. Są to przede wszystkim:

• Wykluczenie ryzyka irytacji po stronie użytkowników – ktoś, kto jest zirytowany poruszaniem się po stronie, od początku buduje sobie w głowie niekorzystny obraz marki przedsiębiorstwa i raczej nie zostanie jego klientem.
   
• Zwiększenie szans na wypracowanie dobrej pozycji w Google – strona internetowa, która jest zorientowana na użytkownika, wygodna w obsłudze, a do tego działa szybko i została wypełniona atrakcyjną treścią, jest dużo mniej narażona na wysoki współczynnik odrzuceń. Użytkownicy spędzają na niej więcej czasu, co także zostaje odnotowane przez algorytm i skłania go do poprawienia rankingu witryny w wyszukiwarce.
   
• Niższy koszt utrzymania strony – jeśli witryna od początku była projektowana zgodnie z zasadami UCD, to jest mało prawdopodobne, aby szybko wymagała wprowadzenia na niej istotnych zmian, np. w kodzie czy układzie funkcjonalnym. To z kolei oznacza, że prawdopodobnie strona nie będzie generować żadnych ponadnormatywnych kosztów przez wiele miesięcy.
   
• Od razu wiadomo, że strona przyniesie właścicielowi oczekiwane korzyści – zostało to zmierzone, a więc nie musimy się domyślać, czy dane rozwiązanie będzie w porządku, a inne się jednak nie sprawdzi. Ta wiedza daje olbrzymi komfort zarówno projektantowi, jak i właścicielowi witryny.
   

Jeśli natomiast firmowa strona www ma być narzędziem sprzedaży (np. chcemy uruchomić na niej sklep online lub umożliwić użytkownikom bezpośrednie składanie zamówień), to zaprojektowanie jej według zasad User Centered Design pozwala odczuwalnie obniżyć koszt pozyskania i obsługi klienta oraz realnie zwiększyć sprzedaż.